Hoe houd ik mijn capaciteitstarief laag?

Wat is het capaciteitstarief?

Het capaciteitstarief is een manier om een deel van de distributiekosten voor elektriciteit te berekenen. Vroeger betaalde iedereen een vast bedrag. Sinds 2023 geldt er een andere methode: hoe meer pieken je hebt in je verbruik, hoe meer je betaalt. Als je je verbruik spreidt, betaal je minder.

Wat zijn distributiekosten?

De distributiekosten zijn de kosten voor de aanleg en het onderhoud van het elektriciteitsnet. Die maken deel uit van je energiefactuur. Je energieleverancier stort dat bedrag door aan de netbeheerder.

Bereken jouw capaciteitstarief

Je netbeheerder bepaalt het capaciteitstarief op basis van je gemiddelde maandpieken. De ondergrens ligt altijd op 2,5 kW. Op de website van de VREG kun je berekenen wat dit concreet voor jou betekent.

Waarom een capaciteitstarief?

We verbruiken steeds meer stroom, en vaak allemaal op hetzelfde moment. Denk maar aan elektrisch koken, warmtepompen of laadpalen voor elektrische wagens thuis. Dat zorgt voor pieken op het elektriciteitsnet. Om dure aanpassingen aan het net te vermijden, stimuleert de Vlaamse energieregulator (VREG) het spreiden van het stroomverbruik. Het capaciteitstarief moedigt dat aan: wie pieken vermijdt, betaalt minder.

Inzicht krijgen in je energieverbruik

Een digitale of ‘slimme’ meter geeft je zicht op je stroomverbruik. Zo kun je zien wanneer je verbruik piekt en daarop inspelen. Heb je nog een analoge meter? Dan gaat de netbeheerder uit van een vaste gemiddelde piekwaarde, wat meestal nadeliger is.

Let op: sinds 2025 is een digitale meter verplicht voor eigenaars van zonnepanelen. Zie voor meer informatie: vlaanderen.be.

Spreiding van verbruik

Als je elektrisch rijdt, zijn er verschillende manieren om je stroomverbruik te spreiden:

1. Laadsnelheid van je (plug-in) hybride of elektrische wagen begrenzen

Sommige elektrische of plug-in hybride wagens laten je via het dashboard of een app een lager laadvermogen instellen. Zo vermijd je pieken wanneer je tegelijk andere toestellen gebruikt. Je kunt dit dagelijks aanpassen aan je behoeften.

2. Laadpunt statisch begrenzen

In dit geval wordt het laadvermogen van je laadpaal bewust lager ingesteld. Je wagen laadt dan trager op, maar de piek in je verbruik blijft lager. Dit is een vaste instelling.

3. Laadpunt dynamisch begrenzen

Deze slimme techniek zorgt ervoor dat het laadvermogen automatisch wordt afgestemd op je stroomverbruik in huis op dat moment. Staat de oven aan? Dan laadt je wagen trager. Is het rustig in huis? Dan laadt hij sneller. Ook de opbrengst van je zonnepanelen wordt hierin meegenomen.

4. Combinatie van 3 en 1

Je stelt zelf een maximum in én het laadpunt past zich automatisch aan je actuele verbruik aan. Zo laadt je wagen efficiënt op, zonder dat je piekverbruik omhoog gaat.

5. Een voorbeeld

In onderstaand voorbeeld zie je hoeveel je kunt besparen door je verbruik te spreiden, met of zonder laadpaal, in vergelijking met helemaal geen spreiding. Het gebruik van een slimme laadpaal – waarbij je werkt met Load Balancing – levert de grootste besparing op.

In het voorbeeld gaan we uit van een gezin dat onlangs een elektrische auto heeft aangeschaft met een eigen laadpaal met een vermogen van 7,36 kW.

Optie 1: zonder spreiding

Laadt het gezin hun elektrische wagen op aan vol vermogen, terwijl ook de huishoudtoestellen draaien? Dan schat de simulator hun gemiddelde maandpiek op 12,26 kW. In dat geval ligt hun elektriciteitsfactuur hoger dan vóór de invoering van het capaciteitstarief.

Optie 2: verbruik spreiden

Laadt het gezin de wagen ’s nachts op, wanneer er geen andere toestellen stroom verbruiken? Dan zakt hun gemiddelde maandpiek (volgens de simulator) naar 7,36 kW. Zo betaalt dit gezin minder aan nettarieven.

Optie 3: spreiden én slim aansturen

Laat het gezin een slimme laadpaal installeren, dan zorgt die automatisch voor een optimale spreiding van het stroomverbruik. De simulator raamt de piek in dat geval op slechts 4,9 kW. Daardoor vallen de nettarieven nóg lager uit.

Waarom het loont om je verbruik te spreiden

Hoe minder stroom je tegelijk verbruikt, hoe lager je capaciteitstarief én je totale energiekosten. Piekverbruik beperken is dus goed voor je portemonnee.